Hildo Krop Museum, Steenwijk
1953
verzilverd gips, 97 cm
In 1953 maakte Hildo Krop een portretkop (36 cm) in terracotta (V 165) van zijn vriend, de Vlaamse (portret-)schilder baron Isidore Opsomer (1878-1967).
Vrijwel direct hierna verbeeldde hij de schilder nog eens groot en zittend in bureaustoel met uitgestreken rechterhand met potlood (V 167). Over dit figuurportret schreef de Nederlandse kunstcriticus W. Jos de Gruyter in 1954: “Ik ken nauwelijks een andere beeldhouwer, die zo sterk het zitten van zijn gestalte beklemtoont als Krop. Het staan of zitten van de figuur heeft voor hem een even fundamentele waarde als het man- of vrouw-zijn”. De stadsarchitect ir. J. Leupen over dit zelfde beeld: “Massaal, in grote vormen opgebouwd zit de ronde Vlaming aan de arbeid, de spirituele kop strak op zijn werk gericht, terwijl met een zeker en dwingend gebaar van de rechter naar voren gestrekte alm een krachtige toets op het denkbeeldige doek wordt geplaatst. Met welk een creatieve kracht wordt hier een creatieve geest verbeeld”.
Isidore Opsomer had op zijn beurt in 1952 al een portret geschilderd van Hildo Krop. Dit doek (olieverf – 44 x 53 cm) is naast Krop’s zittende beeld Opsomer, te bewonderen in het Hildo Krop Museum in Steenwijk.
Het Singermuseum te Laren en Stedelijk Museum te Schiedam bezitten een bronzen exemplaar van de zittende Opsomer. In welke collectie Krop’s portretkop (V 165) van de Belgische schilder zich bevindt is niet bekend.
bron: Hildo Krop Portretten – Hildo Krop Museum, Wim Heij, 2011
oorspronkelijk Pieter de Hoochstraat 55, Amsterdam
vanaf 2020: interieur ‘Scheepvaarthuis’ – Grand Hotel Amrâth Amsterdam, Prins Hendrikkade 108, Amsterdam
1940-42
Middenpaneel: ‘De vrije gedachte’ (figuur staand op mannenkop waaromheen stralen, geflankeerd door twee figuren, een met een fakkel en een met een spiegel) 
Noorden (vier mannen met rendier)
Oosten (vijf Aziaten) 
Zuiden (vier Afrikaanse mannen met palmboom)
Westen (Postillon d’amour, ruiter met man en vrouw in historisch kostuum)
reliëfs aan hoofdingang
Franse kalksteen (Vourion), 63 cm
architect: J. Leupen (in opdracht van het Rijk, uitvoering P.W. Amsterdam)
Hoewel Hildo Krop deze reliëfs in de eerste oorlogsjaren hakte werden ze pas in 1951 boven de hoofdingang van het telefoongebouw van de Telefoondienst aan de Pieter de Hoochstraat aangebracht. Evenals het beeld ‘De Vrijheid van de Gedachte’ (B 121) van Krop, dat ook vanaf 1951 voor het gebouw stond, zijn deze vijf reliëfs bij het vertrek van de telefoondienst naar Sloterdijk verwijderd.
Lange tijd werd gedacht dat de reliëfs verloren waren gegaan. In maart 2017 bleek echter dat de werken in een depot van KPN in Haarlem lagen.
Reliefs in opslag loods haarlem
De telefoondienst schonk de reliëfs aan het Grand Hotel Amrâth Amsterdam (het voormalige Scheepvaarthuis) aan de Prins Hendrikkade. Na ruim 25 jaar afwezigheid kunnen deze vijf kunstwerken weer bewonderd worden in Amsterdam. In het monumentale trappenhuis van het voormalige Scheepvaarthuis hebben deze werken op de tweede verdieping een plaats gekregen.
Van de vier windstreken bezit het Hildo Krop Museum de gipsen originelen:
Noorden
Oosten
Zuiden
Westen
Hildo Krop in het atelier werkend aan ‘Westen’
voormalig telefoongebouw
Herengracht 295, Amsterdam
1954-57
gevelsteen
Franse kalksteen, 275 cm
architect: J. Leupen i.s.m. C. van der Wilk
In 1954 kreeg de gemeente Amsterdam van het rijk de opdracht een gedeelte van het telefoongebouw aan de Herengracht te vernieuwen.
Hoewel de opdrachten van de Publieke Werken aan Hildo Krop in de tweede helft van de jaren vijftig bescheidener werden, kreeg hij de opdracht om een gevelsteen te ontwerpen voor deze nieuwe voorgevel van het PTT-gebouw. Aan de oude voorzijde van dit telefoongebouw had hij in de jaren twintig ook al beeldhouwwerk (B 9 a) gemaakt. Het door Krop gemaakte kunstwerk met de titel ‘De wijken van Amsterdam’, is erg geslaagd en past goed aan deze nieuwe strakke gevel. We zien op deze gevelsteen allerlei werkzaamheden en ontspanningen die in de verschillende wijken van de stad voorkomen:
een koopvrouw en een visventer op de markt:
een arbeider in de haven:
dansen op straat in de Jordaan:
een wandeling langs de grachten:
vertier in het café:
een voetballer in het Olympisch stadion:
de oude molens langs de rand van de stad:
een roeier op de Amstel bij de uitspanning ’t Kalfje:
Singel 425, Amsterdam
1963-65
2 gevelstenen:
1. de symbolische verbeelding van de (toen) zeven faculteiten van de UvA:
• linksboven een uil (Letteren & Wijsbegeerte)
• middenboven Vrouwe Justitia (Rechtswetenschappen)
• rechtsboven een aesculaap (Medische wetenschappen)
• daaronder links een zittende mansfiguur, een grote wereldbol omhoog houdend (Wiskunde en Natuurwetenschappen)
• rechts daarnaast de helm van Hermes (Economische wetenschappen)
• uiterst rechts een boek met de Griekse letters alpha en omega (Godgeleerdheid)
• de volle onderzijde een opengeslagen boek met een rijksappel (Politieke en Sociale wetenschappen)
2. oudste zegel van Amsterdam (koggeschip) met links Poseidon (de zeegod) en rechts Hermes (god van de handel). Daaronder staat in Griekse kapitalen PSUCHÈS IATREION (geneesplaats voor de ziel).
Franse kalksteen (Euville), 130 cm
architecten: J. Leupen i.s.m. F.H. Gerretsen
In opdracht van het Rijk; uitvoering P.W. Amsterdam
Op 10 januari 1967 opende het hoofdgebouw van de bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam.
Op deze plek stonden oorspronkelijk de Voetboogdoelen en later de 19e-eeuwse rooms-katholieke Sint-Catharinakerk. In 1939 werd de kerk afgebroken en bleef het terrein leeg tot midden jaren zestig, toen het nieuwe hoofdgebouw voor de universiteitsbibliotheek werd neergezet, van de hand van architect J. Leupen. Dit moderne gebouw wordt vaak genoemd als een van de lelijkste van Amsterdam en een voorbeeld van “koffieautomatenarchitectuur” (aldus Wikipedia). Als je goed kijkt zie je aan deze strakke gevel toch nog wat versiering. Aan de top van de gevel zijn twee gevelreliëfs van Hildo Krop te zien. Deze stenen zijn tot stand gekomen in de jaren 1963 tot 1965 en zijn de laatste voorbeelden van de beeldhouwkunst van de toen inmiddels ruim tachtigjarige stadsbeeldhouwer.
De linker gevelsteen, het koggeschip met Poseidon en Hermes, heeft een bijzondere geschiedenis. Onder de verbeelding van het scheepje staat de tekst PSUCHÈS IATREION in Griekse kapitalen. Zo’n twee maanden na de opening van de bibliotheek kwam aan het licht dat er een foutje was geslopen in de tekst. In het tweede woord van de spreuk stond in plaats van de Griekse rho (P), een Latijnse R. Dit was uiteraard Universiteit onwaardig en dit foutje moest hersteld worden. Hildo Krop werd geraadpleegd hoe dit probleem opgelost moest worden. Daar had de stadsbeeldhouwer wel ideeën over. Op een mooie dag in het voorjaar van 1967 stopte een ladderwagen van de brandweer op het Singel voor de Universiteitsbibliotheek. Krop stapte in het bakje aan het eind van de ladder. Onder grote belangstelling van nieuwsgierige passanten en de massaal voor de ramen kijkende bibliotheekbezoekers werd de ladder, met bovenin de hoogbejaarde Hildo Krop, voorzichtig naar het bewuste reliëfpaneel geschoven. Daar aangekomen slaagde Krop er in met één welgemikte tik op de beitel het aanstootgevende pootje van de Romeinse R weg te slaan, waardoor er een gave Griekse P (rho) overbleef.
bronnen: UBA Informatie, jrg.2, nr.6 (maart 1995); Wikipedia
Marnixplein 9, Amsterdam
1954 – 56
gevelversiering:
vrouwelijk naakt met lang golvend haar
Franse kalksteen, 188 cm
architect (oude gebouw): J. Leupen
Het oude Marnixbad
Op 3 september 1955 werd op het Marnixplein het ‘Gemeentelijk Was-, Bad- en zweminrichting Marnixbad’ geopend. Het grote gebouw van architect J. Leupen bestond uit twee massieve gesloten delen. De vormgeving was strak en sober met als enige decoratie hoog midden op de façade een sculptuur van Hildo Krop. Hij maakte dit beeld, getiteld ‘De Baadster’, in het kader van de 2% regeling. Dit natuurstenen beeld is een voorstelling van een naakte vrouw, zij heeft lange haren die overgaan in een golvende baan water.
Dit gebouw werd in 2004 door de gemeente gesloopt om er een nieuw sportcomplex voor terug te plaatsen. Ook het beeld van Krop dreigde onder de slopershamer te verdwijnen. “Dat draaide uit op een pittige confrontatie met de overheid”, vertelde Hildo Krop, de kleinzoon van de stadsbeeldhouwer in een interview in De Volkskrant van 18 februari 2016. “Als erfgenaam wilde ik weten wat er met het beeld van mijn opa zou gaan gebeuren. Er kwam alsmaar geen antwoord, ik overwoog zelfs om de sloop stop te laten zetten. Wat zou er gebeurd zijn als ik het erbij had laten zitten? Uiteindelijk kreeg ik de belofte dat het beeld zorgvuldig zou worden verwijderd en teruggeplaatst in de nieuwbouw. Die zorgvuldige verwijdering, daar stond ik bij. Maar van die terugplaatsing kwam tot dusver niets terecht.”
Waarom gebeurde er al die jaren niets? Een kort resumé: In 2004 werd het gedemonteerde beeld opgeslagen om, als het nieuwe gebouw klaar was, teruggeplaatst te worden. Hoewel op de originele bouwtekeningen van het nieuwe Marnixbad ‘De Baadster’ stond ingetekend, zijn er bij de bouw geen voorbereidingen getroffen voor herplaatsing van het beeld. Opvallend is ook dat de toenmalige directeur van het Marnixbad zich tijdens de herbouw zou hebben uitgesproken tegen de terugplaatsing van het beeld. Het beeld is na verwijdering van het gebouw zoekgeraakt, vanwege een miscommunicatie. Er werd zelfs gespeculeerd dat het beeld mogelijk opzettelijk zoek is geraakt. Jaren lang is het Hildo Krop Museum bezig geweest, in samenwerking met de Werkgroep Monumentale Kunst van Heemschut, om het beeld teruggeplaatst te krijgen. Met elke keer als antwoord van de gemeente: “Binnenkort zal het beeld worden teruggeplaatst” of “er is geen budget”. Uiteindelijk werd deze lange adem beloond met de terugkeer van De Baadster op 13 februari 2019.
Hoog boven het verkeer zweefde deze baadster door de lucht om uiteindelijk na vijftien jaar terug te keren aan de gevel van het nieuwe Marnixbad. Niet meer aan de voorkant aan het Marnixplein zoals bij het oude gebouw, maar aan de westzijde aan het water van de Singelgracht, zodat deze dame het water nu aan haar voeten heeft. Wel zo handig voor een baadster!
atelier Hildo Krop ca. 1956
bronnen: De Volkskrant, 18 februari 2016;
De Baadster, Nota Universiteit van Amsterdam, 27 oktober 2017;
Jim van der Lee, Sportbedrijf Amsterdam Centrum, 13 februari 2019.
