Tagarchief: ijzerdraat w.

B 99 – De waakzaamheid in eigen hand gehouden – Wilhelmina Gasthuis – Amsterdam

opgesteld in Academisch Medisch Centrum,
Meibergdreef 9, Amsterdam

1936-37

man met arend - foto: 12.04.2011 man met arend - foto: 12.04.2011man met arend - foto: 12.04.2011man met arend - foto: 12.04.2011  ‘De waakzaamheid in eigen hand gehouden’

Franse kalksteen (Pouillenay). 154 cm

Het thema van een staande man met een adelaar in zijn hand had Hildo Krop ook al tien jaar eerder gemaakt voor het Pathologisch Anatomisch Laboratorium van het Wilhelmina Gasthuis aan de Nicolaas Beetsstraat, Amsterdam (B 65). Johan, de zoon van de beeldhouwer, heeft voor dit kunstwerk model gestaan. Het beeld met de titel ‘De waakzaamheid in eigen hand gehouden’, was oorspronkelijk geplaatst in de tuin voor het Observatiepaviljoen van het Wilhelmina Gasthuis. Het symbool van de arend staat voor de scherpe blik, die nodig is om de juiste diagnose te kunnen stellen.

Aan de kunstenaar Eugène Terwindt is het te danken dat dit beeld nog bestaat en te bewonderen is. In 1983 kreeg hij de opdracht om een binnenhof in het toenmalige gloednieuwe AMC aan te kleden. Hij ging hiervoor op zoek naar materiaal uit het oude Wilhelmina Gasthuis en het Binnengasthuis. Tussen de puinhopen bij deze oude gebouwen trof hij een aantal verwaarloosde beelden aan uit de jaren dertig van de vorige eeuw, vervaardigd door Hildo Krop, Frits van Hall, Christiaan Hassoldt en Willem IJzerdraat. Ze waren bevuild, bekrast en beschadigd en leken gedoemd een roemloos einde te vinden.  Terwindt koos zes beelden uit, waaronder twee van Krop: deze jongen met arend en een vrouw met een vogel in haar hand (B 95). Hij liet de beelden schoonmaken, vervaardigde nieuwe sokkels en plaatste ze in dit binnenhof.

bron: AMC kunstboek, 2003

man met arend (krop) / boogschutter (willem ijzerdraat) - foto: loek van vlerken 12.04.2011
‘Staande man met arend’ van Krop en ‘Boogschutter’ uit 1934 van Willem IJzerdraat

B 95 – Staande vrouw met vogel in haar hand – Wilhelmina Gasthuis – Amsterdam

opgesteld in Academisch Medisch Centrum,
Meibergdreef 9, Amsterdam

1933

staande vrouw met vogel - foto: loek van vlerken 12.04.2011 staande vrouw met vogel - foto: loek van vlerken 12.04.2011 staande vrouw met vogel - foto: loek van vlerken 12.04.2011staande vrouw met vogel

Franse kalksteen, 120 cm

Dit beeld maakte Hildo Krop voor een fontein op het terrein van het voormalige Wilhelmina Gasthuis. Aan de kunstenaar Eugène Terwindt is het te danken dat dit beeld nog bestaat en te bewonderen is. In 1983 kreeg hij de opdracht om een binnenhof in het toenmalige gloednieuwe AMC aan te kleden. Hij ging hiervoor op zoek naar materiaal uit het oude Wilhelmina Gasthuis en het Binnengasthuis. Tussen de puinhopen bij deze oude gebouwen trof hij een aantal verwaarloosde beelden aan uit de jaren dertig van de vorige eeuw, vervaardigd door Hildo Krop, Frits van Hall, Christiaan Hassoldt en Willem IJzerdraat. Ze waren bevuild, bekrast en beschadigd en leken gedoemd een roemloos einde te vinden. Terwindt koos zes beelden uit, waaronder twee van Krop: deze vrouw met een vogel in haar hand en ‘De waakzaamheid in eigen hand gehouden’ (een man met adelaar – B99). Hij liet de beelden schoonmaken, vervaardigde nieuwe sokkels en plaatste ze in dit binnenhof.

bron: AMC kunstboek, 2003

staande vrouw met vogel en de waakzaamheid in eigen hand gehouden - foto: loek van vlerken 12.04.2011

Het thema van een staande vrouw met een vogel in haar hand had Hildo Krop al een paar jaar eerder gemaakt voor het Pathologisch Anatomisch Laboratorium van het Wilhelmina Gasthuis aan de Nicolaas Beetsstraat, Amsterdam (B65): 2x vrouw met vogel in haar handen - foto's: loek van vlerken 04.01.2018 en 12.04.2011

staand meisje met vogel - oorspronkelijke locatie WG terrein - foto: hildo krop museum
het beeld op de oorspronkelijke locatie op het Wilhelmina Gasthuisterrein  

B 82 – Brug nr. 420 – ‘Muzenpleinbrug’ – Amsterdam

Muzenplein, Amsterdam

1929-32

de onbevangenheid der mensen tegenover het leven - foto: loek van vlerken 13.01.2012

de onbevangenheid der mensen tegenover het leven - foto: loek van vlerken 21.01.2011 de onbevangenheid der mensen tegenover het leven (detail) - foto: loek van vlerken 13.01.2012
a. brugpijlerbekroning:
‘De onbevangenheid der mensen tegenover het leven’
Beierse graniet, 1000 cm (incl. sokkel) / 285 cm (bekroning)

jongen met konijnen - foto: loek van vlerken 21.01.2011meisje met eekhoorns - foto: loek van vlerken 21.01.2011   jongen met konijnen (detail) - foto: loek van vlerken 21.01.2011    meisje met eekhoorns (detail) - foto: loek van vlerken 21.01.2011
b. 2 brugleuningdecoraties:
1. jongen met konijnen
2. meisje met eekhoorns
Beierse graniet, resp. 100 / 95 cm

muzenpleinbrug - foto: wendingen jrg.1931 nrs.5-6 - collectie loek van vlerken

architect: Piet Kramer

Eind jaren twintig van de vorige eeuw had de gemeente Amsterdam begrip voor de bezwaren tegen de ‘monopoliepositie’ van Hildo Krop. Dit had tot gevolg dat Publieke Werken ook andere beeldhouwers bij nieuwe projecten ging betrekken. Voor de brug bij het Muzenplein werden dan ook, naast Krop, maar liefst acht andere beeldhouwers betrokken, waarbij ze allen van hetzelfde thema moesten uitgaan: ‘Kind en dier’. Krop ontwierp wel het belangrijkste beeld, een steigerend paard met tussen de voorbenen een klein meisje. Het is een verbeelding van ‘De onbevangenheid der mensen tegenover het leven’. Het beeld staat op een hoge brede pijler dwars op de verkeersstroom. Mede door het formaat en de plaats waar het beeld is gesitueerd, is dit kunstwerk een van de bekendste werken van Krop.

Een detail aan het beeldhouwwerk aan de brug is bij velen onbekend. Dit komt omdat deze sculptuur niet of nauwelijks te zien is. Vanaf de Amstelkade is aan de onderzijde van de brugpijler een klein granieten blokje waarneembaar. Bij nadere beschouwing blijkt dit een hoofd van een roepende drenkeling te zijn.

brugsteen - foto: loek van vlerken 09.03.2019
Deze voetnoot onderaan het beeld moet gezien worden als een volwassene die ‘buiten de boot is gevallen’ en de gevaren aan ‘den lijve’ heeft ondervonden. Hij probeert het meisje te waarschuwen. Hoe hard de ouderen ook roepen, de jeugd zal zelf moeten ervaren hoe ze de gevaren van het leven moeten omzeilen.
Maar het beeld gaat vooral over de jeugd, gesymboliseerd door het meisje, die nog onwetend van gevaar is.

Voor dezelfde brug, tegenover het Meisje en het Paard, maakte Krop nog twee sculpturen: een jongen met konijnen en een meisje met eekhoorns. Aan de waterkant, schuin achter het Meisje en het Paard, bevindt zich in het plantsoen een rij beeldjes van de andere beeldhouwers: Jaap Kaas, Marinus Vreugde, Frits van Hall, Hubert van Lith, Loes Beijerman, Willem IJzerdraat, Frans Werner en Theo Vos.

muzenpleinplantsoen - foto: loek van vlerken 04.05. 2017

de onbevangenheid der mensen tegenover het leven - foto: loek van vlerken 12.01.2012In de bundel ‘Water en Vuur’ heeft Erik Menkveld een gedicht gewijd aan het beeld van het meisje en het paard:

Nietsontziend vernietigend zal het
om zich heen willen trappen, alles
wat het voor de hoeven vindt
versplinteren en vertreden – laat het
komen, denkt ze, laat het komen. (…)

In een artikel over Hildo Krop van Paul Arnoldussen in Het Parool van 22 februari 2010, wordt dit gedicht van Menkveld aangehaald, met name de regel: ‘Laat het komen, denkt ze, laat het komen’:

(…) Dacht ze dat? We kunnen het vragen. Documentairemaakster Hedda van Gennep stond, toen drie jaar oud, model voor het meisje.
“Dat heeft mijn moeder me verteld. Ik herinner me er niets meer van, ik heb nog wel wat vage beelden van zijn atelier aan de Plantage Muidergracht. Afgaand op mijn kinderfoto’s lijkt het beeld goed. Mijn ouders waren bevriend met Hildo en Mien Krop. Ik denk dat ik mee was op visite bij ze, en dat Hildo van die gelegenheid maar gebruik heeft gemaakt. Hildo was een leuke man, hij had pretoogjes. En hij had prachtige wenkbrauwen, van die grote grijze plukken die eindigen in een krul. Altijd als ik langs dat beeld fiets, en dat is vaak, denk ik: dat ben ik. En dat vind ik heel grappig.”

In november 2017 overleed Hedda van Gennep op 88-jarige leeftijd (zie ook bij V62 en B127).

bronnen: Het Parool, 22.02.2010; Water en Vuur, gedichten bij beelden in Amsterdam, 2006