Tagarchief: churchill

Mo 6 – ontwerp monument omgekomen Engelse mijnwerkers

Algemeen monument, Monumentbaldwin s., british gazette, churchill, communistische partij nederland, socialistisch democratisch dagblad voorwaarts, stedelijk museum amsterdam, thomas j.h., trade union congress, tribune de

verblijfplaats onbekend

1926

gips, 40 cm

Ter ondersteuning van de staking van de Britse mijnwerkers in 1926 werden er in juni en juli een tweetal houtsneden van Hildo Krop afgedrukt in De Tribune, het dagblad van de Communistische Partij van Nederland. De eerste toont een kracht uitstralende, staande mijnwerker met in de ene hand een houweel en in de andere een banier. Op de tweede prent zien we een man en een vrouw zij aan zij, harde gezichten en een gebalde vuist, om de onverzettelijkheid van de stakers te onderstrepen.

Naast deze houtsneden in de Tribune, maakte de Krop ook een ontwerp voor een monument voor de omgekomen Engelse mijnwerkers. Van deze gipsen schets bestaat alleen nog een afbeelding in het Socialistisch Democratisch Dagblad ‘Voorwaarts’ van 18 november 1930 naar aanleiding van een tentoonstelling ‘Sociale Kunst Heden’ in het Stedelijk Museum in Amsterdam, waar het ontwerp werd tentoongesteld.

Interessant in dit geheel is dat er gedurende de gehele stakingsperiode geen enkele staker is omgekomen. Mogelijk gingen er destijds wel geruchten dat er tijdens een confrontatie tussen de stakers en een door de regering samengestelde ‘militie’ van speciale agenten, slachtoffers waren gevallen, wat later ongegrond bleek. Dit zou kunnen verklaren dat Krop er van af zag om dit ontwerp verder uit te werken.

Vanaf 1921 lagen de Britse mijneigenaren en mijnwerkers voortdurend met elkaar in de clinch. Mijnwerkers klaagden over erbarmelijke arbeidsomstandigheden. Zo moesten zij vrijwel al het werk doen met een ouderwetse pikhouweel – slechts een vijfde van de kolen werd verwerkt met een machine. De mijneigenaren bleken niet erg gevoelig te zijn voor de roep om modernisering: zij kondigden aan vanwege de depressie de lonen met dertien procent te verlagen en bovendien de dagelijkse arbeidsuren op te schroeven van zeven naar acht. Hierop dreigde een algemene staking, waar in eerste instantie nog niets van terecht kwam.
Halverwege 1925 stelde de overheid een tijdelijke subsidie in om de lonen enigszins op peil te houden. Nadat vervolgens een poging van de regering om tot een compromis te komen (zelfde uren, minder loon) mislukte, de subsidie vanwege de malaise noodgedwongen werd stopgezet en mijneigenaren voet bij stuk hielden, kondigde de overkoepelende Britse vakcentrale Trade Union Congress (TUC) op 1 mei 1926 een algehele staking aan, die twee dagen later in Londen van start ging. Dit betekende dat niet alleen mijnwerkers de barricades op gingen: ook dokwerkers, arbeiders uit de gas- en elektriciteit, drukkerijen en bouwsectoren kwamen vanaf maandag 3 mei 1926 niet opdagen op hun werk.
De dagen die volgden stonden in het teken van voortdurende protestmarsen en hevige rellen tussen stakers en het leger – niet alleen in Londen, maar ook in steden als Hull, Middlesbrough, Newcastle, Preston en Glasgow. In totaal waren er gedurende negen dagen ongeveer 1,7 miljoen arbeiders op de been. Op initiatief van toenmalig minister van Financiën Winston Churchill werd de media ingezet om de publieke opinie aan de kant van de overheid te krijgen. Omdat er vanwege de staking geen dagbladen meer verschenen, publiceerde de regering vanaf 5 mei een eigen propagandistische krant, The British Gazette, waarin de staking werd veroordeeld en bovendien het gevaar van een communistische revolutie werd benadrukt. Zo werd geprobeerd de Britse middenklasse angst in te boezemen en ze te overtuigen de stakingen te veroordelen.
De Britse premier Stanley Baldwin maakte op 6 mei nog een extra statement door de staking te bestempelen als een aanval op de democratie. Bovendien verklaarde de kerk de staking drie dagen later ‘zondig’. Op 10 mei werden 374 communisten gearresteerd omdat zij zouden streven naar een algehele revolutie. Uiteindelijk zette TUC-leider J.H. Thomas op 11 mei een punt achter de staking toen bleek dat de strijd niet te winnen viel. De teleurgestelde mijnwerkers bleven zich vervolgens op eigen houtje nog tot en met november 1926 verzetten, maar hadden uiteindelijk geen andere keuze weer aan het werk te gaan – voor minder geld en langere dagen.

bronnen: IsGeschiedenis.nl; Hildo Krop-Houtsneden, Wim Heij, 2010.

Mo 42 – Monument voor de onbekende politieke gevangene, Steenwijk

Monumentchurchill, koude oorlog, kremlin, stalin

Hildo Krop Museum, Steenwijk

1952

Freedom of Religion

Freedom of Fear

Freedom of Speech

Politieke gevangene (voorzijde)

Politieke gevangene (achterzijde)

Sokkel waarop vijf pijlers, de continenten die een aardbol dragen, waaraan vijf twijgen ontspruiten, bekroond met een zittend vrouwfiguur; ‘Moeder Aarde’
1. Freedom of fear
2. Freedom of religion
3. Freedom of speech
4. Freedom of want
5. Geknield liggende, geboeide man: ‘het symbool van de politieke gevangene’

De aardbol en figuren gedacht in brons, de rest in natuursteen.
Het geheel is een omwerking van het niet uitgevoerde Churchill-monument (Mo 37) uit 1949, waarbij ‘Het herstel van het land’ is vervangen door ‘het symbool van de politieke gevangene’.
Niet uitgevoerd.

In 1951 werd een internationale prijsvraag voor een ‘Monument voor de Onbekende Politieke Gevangene’ uitgeschreven door het Institute of Contemporary Arts in Londen. Voor dit concours werkte Hildo Krop zijn Churchill-monument om met handhaving van de vier deviezen van het Atlantic Charter, maar in plaats van het onderdeel ‘Herstel van het Land’ kwam als symbool van de politieke gevangene een geknield liggende, geboeide man. Het standbeeld van Churchill werd vervangen door een wereldbol, waarop een Moeder Aarde rust.
Krop maakte van enkele beelden, Wandelende Jood, vrouw met kind (werd man met kind) en vrouw aan martelpaal, nieuwe schetsen in gips. Op de voet van het nieuw ontworpen beeld van de geboeide man staat een inscriptie in het Latijn:
SI FRACTUS ILLABATUR ORBIS, IMPAVIDUM FERIENT RUINAE
(indien het hemelgewelf breekt en instort, dan zullen de brokstukken hem, onverschrokken, treffen). Deze gipsen schetsen bevinden zich in het Hildo Krop Museum te Steenwijk.

De verschillende ingezonden ontwerpen werden in december 1952 in Antwerpen en in maart/april 1953 in Londen tentoongesteld. In het voorwoord van de tentoonstellingscatalogus stond dat het monument van de onbekende politieke gevangene een eerbetoon was aan die mensen die onder verschillende politieke systemen het gewaagd hadden hun vrijheid en hun leven te offeren voor de zaak van de menselijke vrijheid. In essentie ging het erom dat het gedenkteken zowel de slachtoffers van de Duitse concentratie- en vernietigingskampen diende te herdenken als die van de politieke zuiveringen onder Stalin in de voormalige Sovjet Unie. De realisering van het monument ging uiteindelijk niet door. De Koude Oorlog speelde hierbij een belangrijke rol. Officieel heette het dat de geldschieter zich had teruggetrokken. De echte reden waarom het gedenkteken er niet is gekomen heeft te maken met het feit dat na de dood van Stalin in 1953, de eerste naoorlogse topconferentie tussen Oost en West plaats vond. Op deze conferentie stond de toekomst van Berlijn hoog op de agenda. Het monument kon door het Kremlin worden opgevat als provocatie en dat zou de ontspanningspolitiek bemoeilijken. De plannen voor het monument werden daarom in de ijskast gestopt.

In 1960 werd besloten de oprichting van het monument definitief niet te laten doorgaan.

bron: Voormalige concentratiekampen, Roel Hijink, 2011

Mo 37 – Ontwerp Churchill Monument – Steenwijk

Monumentbeuningen d.g. van, churchill, heek g.j. van, oud j.j.p., rädecker j., telegraaf de, wiessing h.p.l.

Hildo Krop Museum, Steenwijk

1949

Churchill
gips, 45 cm

“Aan Churchill”

Freedom of Fear

Freedom of Religion

Freedom of Speech

Freedom of Want

Het herstel van het land

Aardewerk met monochroom glazuur met doorschijnende gloed van rode terracotta, 15,5/10/11,5/11,5/11,5/10 cm

Beeld van Churchill op zuil geplaatst waar omheen vijf beeldengroepen
1. Freedom of fear
2. Freedom of religion
3. Freedom of speech
4. Freedom of want
5. Het herstel van het land

Het monument was gedacht in natuursteen, de beeldengroepen in brons, de hoogte zou ca. 12 meter bedragen.
Niet uitgevoerd.

Hildo Krop was als commissielid betrokken bij de oprichting in 1947 van het Nationale Monument op de Dam in Amsterdam. Krop steunde daarbij het idee dat de opdracht voor dit gedenkteken naar John Rädecker ging, waarvoor J.J.P. Oud de architectuur ontwierp. De voorgang van dat project verliep echter dermate traag dat twee mede-commissieleden, de Rotterdamse havenbaron D.G. van Beuningen en de textielfabrikant G.J. van Heek een oud plan voor een Churchill-monument uit 1945 van stal haalden. Van Beuningen en Van Heek, die zich garant stelden voor de volledige stichtingkosten, verzochten Krop twee ontwerpen te maken voor dit gedenkteken. Het gedenkteken zou geplaatst moeten worden in Rotterdam, de stad die zo zwaar door de oorlog was getroffen. Het gemeente bestuur van Rotterdam stemde in met dit voornemen en wees als locatie het Hofplein aan. Krop accepteerde de opdracht, maar werd daarvoor – zij het zonder naam of toenaam – scherp aangevallen door de journalist H.P.L. Wiessing, een orthodox communist die Churchill zag als een kapitalist die al vroeg had gewaarschuwd tegen de agressie van Rusland.
Krop maakte voor het monument verschillende schetsen. Uiteraard moest er een beeld komen van Churchill zelf, geplaatst op een twaalf meter hoge zuil. Daar omheen vier figuren die de rechten van de mens uit het Atlantic Charter van 14 augustus 1941 symboliseerden (freedom of fear, freedom of religion, freedom of speech en freedom of want). Ook was er een beeldengroep ontworpen die ‘het herstel van het land’ moest verbeelden. Aanvankelijk werkte Krop enthousiast aan deze opdracht, maar bij de uitwerking van de figuren, die de leuzen van het Atlantic Charter moesten verbeelden, raakte hij aan het twijfelen. Op 6 november 1949 schreef hij Van Beuningen dat hij in de knoop zat met de opdracht: “Ik heb altijd in gedachten gehad dat het monument moest dienen om Churchill te huldigen voor zijn houding gedurende de oorlog. Ik heb de grootste waardering voor Churchill tijdens de oorlogsjaren. Zijn houding na de oorlog heeft niet mijn onverdeeld enthousiasme en ik heb de indruk dat wij daar in waardering
verschillen …”. Krop vreesde, dat zijn interpretatie van de figuren van het Atlantic Charter een kritiek zouden kunnen inhouden op de na-oorlogse politiek van Churchill. Hij wilde graag aan de opdracht voldoen, maar “zonder de hand te lichten met zijn inzichten of zonder oneerlijk te worden in zijn werk en tegenover zijn opdrachtgever”. Van Beuningen antwoordde Krop dat deze het monument volgens eigen inzichten mocht ontwerpen.
Uiteindelijk ging het hele plan niet door. Churchill zelf deelde Van Beuningen mee dat er naar zijn mening geen monumenten ter ere van nog levende personen behoorden te worden opgericht. Aanvankelijk dacht men dat dit geheel Churchill’s eigen visie was, maar het verhaal ligt iets genuanceerder. De Telegraaf van 24 december 1953 onthulde hoe Churchill tot zijn besluit kwam:

” … Midden october (1949 red.) stelde men Winston Churchill in passende bewoordingen op de hoogte van de plannen, daar men van mening was, zonder diens toestemming het monument niet te kunnen oprichten. Churchill antwoordde prompt, dat hij het plan in overweging had genomen en dat hij spoedig nader zou berichten. Maar die berichten lieten op zich wachten. Toen men eind november nog steeds geen antwoord had ontvangen, schreef de heer Van Beuningen om inlichtingen aan Churchill’s privé-secretaris”.

Het bleek dat Churchill het verzoek “voor advies” aan het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken had doorgezonden. De Nederlandse regering had al eerder laten weten dat men niet enthousiast was over het Churchill-monument, omdat het de plannen voor een Nationaal Monument (op de Dam in Amsterdam) zou doorkruisen. Zodoende had de regering het besluit genomen Churchill mee te delen “dat het in Nederland geen gewoonte is om voor nog in leven zijnde personen een monument te vervaardigen of op te richten”. Dit advies nam Churchill klakkeloos over.

In het Hildo Krop Museum te Steenwijk is nog iets te zien van dit monument (in wording). Twee schetsen van Churchill en kleine, polychrome geglazuurde schetsen van verschillende onderdelen van het monument (zie boven).

De schetsen 2 en 4 heeft Krop in 1950/51 uitgewerkt tot twee beelden: resp. ‘Wandelende Jood’ (V149) en ‘Zwangere vrouw’ (V148). Van de beelden zijn elk twee exemplaren in brons gegoten (beide 43 cm).

Zie ook: Monument voor de Onbekende Politieke Gevangene (Mo 42)

bron: De Telegraaf, 24.12.1953

B 128 – M.s. TOWA – Rotterdam

Bouwbeeldhouwwerkbernhard zkh prins, beuningen d.g. van, churchill, heek g.j. van, kota maha, maritiem museum, n.v. mij. vrachtvaart, paul l., quist w., smit jr. p., straat towa, TOWA, willemswerf

voor N.V. Mij. Vrachtvaart, Rotterdam
De uil was van 1988 tot 2014 opgesteld in de hal kantoorgebouw ‘Willemswerf’, Boompjes 40, Rotterdam (architect: W. Quist).
Vanaf 2014 in opslag bij het Maritiem Museum, Rotterdam

1957

boegbeeld:
uil met devies op de beginletters van de naam van het schip ‘This Owl Watches Ahead’

brons, ca. 400 cm

Voor de in de Tweede Wereldoorlog zwaar getroffen stad Rotterdam ontwierp Hildo Krop een monument ter ere van sir Winston Churchill. Uiteindelijk kwam er van dit Churchill-monument (Mo 37) niet veel terecht, omdat Churchill van mening was dat er geen monument opgericht diende te worden voor nog in leven zijnde personen. Het initiatief voor dit uiteindelijk niet uitgevoerde monument kwam van de Rotterdamse havenbaron D.G. van Beuningen. Aan het contact met Van Beuningen hield Krop wel twee opdrachten over. Voor de NV Vrachtvaart in Rotterdam ontwierp Krop bronzen boegbeelden voor twee zeeschepen de TOWA en de TARA.

De TOWA is gebouwd bij P.Smit Jr in Rotterdam in 1957. Van oktober 1957 tot november 1966 als “Towa” voor de NV Maatschappij Vrachtvaart. Van november 1966 tot mei 1977 als “Straat Towa” voor de KJCPL (RIL). Van mei 1977 tot mei 1983 als “Kota Maha”. Na de sloop van het schip in India in 1985 is het beeld overgebracht naar Nederland. De kroon op de kop van de uil en de bakboordvleugel ontbraken.
In 1987 werd onder leiding van restaurateur Louis Paul het boegbeeld van ms Towa gerestaureerd. De missende vleugel is nooit terug gevonden en moest opnieuw worden gegoten. Na voltooiïng van de restauratie werd het 1000 kilo zware boegbeeld in de centrale hal van Willemswerf geplaatst. Gedurende het ontwerp van het gebouw werden al bouwkundige voorzieningen getroffen om het beeld veilig op te kunnen hangen.
Op 7 december 1988 werd met het op afstand laten vallen van de Nedlloyd-vlag die voor de Uil van de TOWA was opgehangen, het gebouw Willemswerf officieel door ZKH Prins Bernhard geopend. Tijdens de renovatie in 2014 van de centrale hal van ‘Willemswerf’ is het boegbeeld verwijderd en tijdelijk opgeslagen bij het Maritiem Museum in Rotterdam. Het is de bedoeling dat ‘de Uil’ te zijner tijd tentoongesteld wordt in het museum.

Het Hildo Krop Museum in Steenwijk bezit van dit vier meter brede boegbeeld een bronzen model van 8½ cm.

bron: Maritiem Museum , Rotterdam

B 122 – M.s. Tara – Rotterdam

Bouwbeeldhouwwerkbeuningen d.g. van, churchill, merchantile, TARA

N.V. Vrachtvaart, Rotterdam

1951-52

St.

Krop met klei-ontwerp van St. Joris en de draak

boegbeeld:
St. Joris en de draak, met devies op de beginletters van de naam van het schip’:
‘True And Reliable Always’

brons, 400 cm

verloren gegaan

Voor de in de Tweede Wereldoorlog zwaar getroffen stad Rotterdam ontwierp Hildo Krop een monument ter ere van sir Winston Churchill. Uiteindelijk kwam er van dit Churchill-monument (Mo 37) niet veel terecht, omdat Churchill van mening was dat er geen monument opgericht diende te worden voor nog in leven zijnde personen. Het initiatief voor dit uiteindelijk niet uitgevoerde monument kwam van de Rotterdamse havenbaron D.G. van Beuningen.
Aan dit contact met Van Beuningen hield Krop wel twee opdrachten over. Voor de NV Vrachtvaart in Rotterdam ontwierp hij de boegbeelden voor twee zeeschepen de TARA en TOWA.
De voorstelling van de eerste, Sint Joris met de verslagen draak, was geïnspireerd op de naam Daniël George van Beuningen, die vaak Joris werd genoemd. De eerste letters van het devies ‘True And Reliable Always’ verwijzen naar de naam van het schip.

In juni 1952 werd het schip, met boegbeeld, te water gelaten. Na een intensieve dienst werd het versleten en niet meer rendabele schip in 1984 verkocht aan Pakistan om te worden gesloopt. Toen pronkte echter ‘Joris en de draak’ al lang niet meer op de boeg. Voor een reparatie en onderhoudsbeurt aan het schip eind 1970/begin 1971, lag het schip in de Antwerpse scheepswerf Merchantile. De man in het harnas werd in verband met de reparatie losgeschroefd en de 4 meter grote bronzen ‘Joris’ verdween van de een op de andere dag. Het mag merkwaardig worden genoemd dat er aan deze verdwijning nooit enige ruchtbaarheid is gegeven.

Het bronzen beeld is dus helaas verloren gegaan, maar er is, naast enkele foto’s in het archief van het Hildo Krop Museum, toch nog iets tastbaars van dit kunstwerk overgebleven. Het museum bezit namelijk ook een gipsen model in klein formaat van deze ‘St. Joris en de draak’, gemaakt ook door Krop rond 1951.

bronnen: Gert Schouwstra, Sneek (www.kombuispraat 23.9.2007); F. den Houter, NRC Handelsblad, 24.07.1971

HILDO KROP

digitaal kenniscentrum – DEZE SITE IS VEROUDERD – ga naar: https://kenniscentrum.hildokropmuseum.nl/