vrouwfiguur met kind op de arm, geflankeerd door twee mannen ca. 1920 (ontwerp)
gebakken aardewerk, 45,7 cm
Naast de uit tegelvormige elementen samengestelde bouwaardewerk, ontwierp Hildo Krop voor de Steenwijkse ESKAF-fabriek ook meer sculpturale bouwkeramiek. Bekende ontwerpen zijn onder meer de timpanen aan de gevel van de Rietschool in Almelo (B35), de gevelversiering aan het voormalige postkantoor in Steenwijk (B25) en het voormalige Administratiegebouw van de Gemeentetram in Amsterdam (B31).
In maart 2010 werd deze tot dan toe onbekende gevelsteen, naar ontwerp van Krop, aangeboden door Botterweg Auctions. In de klei staat ‘Eskaf Steenwijk’ gekrast.
Niet bekend is of deze keramische gevelsteen ooit is toegepast in een bouwwerk.
bronnen: Botterweg Auctions, 2010; ESKAF Eerste Steenwijker Kunst- en Aardewerk Fabriek 1919-1934, Wim Spitzen , Antoine Verschuuren, 2000
Drie polychrome keramische reliëfs , a. een staande man, 14 x 7 cm b. een liggende man, 14 x 6,5 cm c. een liggende vrouw, 16 x 7 cm
Deze drie reliëfs zijn voorstudies voor het Haagse oorlogsmonument voor de gevallen werknemers van het PTT-bedrijf (Mo32) uit 1947-48. Aan de voet van het monument bevindt zich een beeldengroep van een liggende vrouw en een liggende man, zij symboliseren de oorlogsslachtoffers met daarboven op een hoge zuil een wijdbeens staande man, de verpersoonlijking van de herrijzenis.
De keramische studies werden voor het eerst tentoongesteld op de herdenkingstentoonstelling ‘Hildo Krop 1884-1970 – beeldhouwer en ceramist’, welke in 1984 werd gehouden bij Kunsthandel G.J. Scherpel in Den Haag.
In het depot van het Hildo Krop Museum liggen de gipsen mallen van de studies en bovendien vier bronzen afgietsels. Het vrouwfiguur, het mannenfiguur met opgetrokken been en twee maal dezelfde wijdbeens staande man. Omdat het niet bekend was of Krop zelf de reliëfs in brons heeft gegoten werd aan Krops’ laatste assistent Henk Oddens gevraagd of hij wist of Krop ooit zelf werk in brons heeft gegoten. Volgens Oddens heeft Krop deze techniek nooit heeft gebezigd. Wel heeft Oddens zelf in de jaren zestig in het atelier aan de Plantage Muidergracht enkele kleine werken van Krop, waarvan mallen bestonden, in brons gegoten. Waarbij mag worden aangenomen dat het gaat om de hierbij afgebeelde bronzen. Naast deze drie (plus één) reliëfs, blijkt er in ieder geval nog één extra onderdeel van deze afgietsels te bestaan. In november 2018 werd er namelijk een bronzen reliëf van de liggende man met opgetrokken knie aangeboden bij Botterweg Auctions, Amsterdam, met de omschrijving: ‘Bronzen ornament “Staande man”, ontwerp & uitvoering Hildo Krop, in eigen atelier / Amsterdam ca.1925’, waarbij de titel en de datum dus niet kloppen.
Dat Krop de studies geslaagd vond blijkt uit het feit dat hij in 1948 deze figuren gebruikte voor een urn (V140).
bronnen: catalogus Herdenkingstentoonstelling Hildo Krop 1884 – 1970 Beeldhouwer en ceramist, Kunsthandel G.J. Scherpel B.V., Den Haag, 1984; website Botterweg Auctions, Amsterdam (veilingdatum: 4 november 2018) Henk Oddens , 2018
Hildo Krop heeft dit sculptuurtje ontworpen voor Winkelman & van der Bijl, Amsterdam. In maart 2019 werd het bronzen beeldje aangeboden bij Botterweg Actions in Amsterdam met de titel “Lammergier”. Het beeldje toont sporen van verguldsel, wat duidt dat het oorspronkelijk was verguld. Dit is een bijzonder werkje in het oeuvre van Krop, in die zin dat de vogel nogal geabstraheerd is, iets wat je bij hem niet veel tegenkomt. Vergelijk deze Condor met bijvoorbeeld de Gier (V14), een naturalistisch ijzeren beeld van 23,5 cm van drie jaar eerder.
Rond 1936 maakte Hildo Krop een bronzen portret van de heer ‘L’. Deze letter stond voor Ludwik, een communist en zijn werkelijke naam was Ignace Poretsky. Hij was van oorsprong Pools en opereerde als Russisch spion. Naast de naam Ludwik voerde hij ook de schuilnamen Hermann Eberhardt en Ignace Reiss. In 1928-29 woonde hij in Amsterdam en keerde daarna regelmatig terug in Nederland voor spionagewerk voor de Sovjet Unie. Met zijn vrouw en zoontje was hij vanaf 1935 regelmatig te gast bij Hildo Krop in zijn woning aan de Amstel. Ook kwam hij vaak langs in Krops’ atelier aan de Plantage Muidergracht. Ludwiks vrouw, Elsa Poretsky, schreef in haar memoires zeer hartelijk over Krop. Er mag aangenomen worden dat er een goede verstandhouding bestond tussen Krop en Ludwik.
In 1937 bereikte de terreur van Stalin een hoogtepunt. Duizenden vermeende tegenstanders van Stalin werden gearresteerd en doodgeschoten. Ook de top van het Rode Leger werd geliquideerd. Daar waren veel vrienden van Ludwik bij, wat hem aan het denken zette. Uiteindelijk schreef hij een emotionele brief aan Stalin waarin hij brak met Moskou. Ook stuurde hij zijn hoge onderscheidingen terug. Uiteraard moest hij onderduiken en weg uit Holland, maar binnen twee maanden had de Russische geheime dienst hem al weer getraceerd. Hij bevond zich in Zwitserland en het duurde niet lang of hij werd geliquideerd. Meneer Ludwik werd in een dorp vlak bij Lausanne op straat gevonden, met zeven kogels in zijn hoofd en buik.
Na de Tweede Wereldoorlog werd Krop door de Binnenlandse Veiligheidsdienst aan de tand gevoeld over zijn vriendschappelijke relatie met deze Russische spion. De betreffende BVD-ambtenaar concludeerde dat Krop wellicht Ludwik enige diensten had bewezen, maar dat de relatie hoofdzakelijk berustte op wederzijdse symphatie. “Hildo was geen apparatsjik. Hij was politiek niet zo slim, hij was vooral een idealist..”.
In het boek van Igor Cornelissen, ‘De GPOe op de Overtoom’ over de reconstructie van de wandelgangen van de Russische spion Ludwik, wordt melding gemaakt van het bestaan van een Stalin-buste. Hildo Krop zou het voor het twintigjarig jubileum van de Sovjet Unie hebben gemaakt. Cornelissen schrijft: “In november 1937, twee maanden na de moord op Ignace Reiss (Ludwik red.), huurde de Communistische Partij Holland het Concertgebouw af. ( … ) Het hoogtepunt van de avond werd gevormd door de onthulling van een buste van Stalin die was gemaakt door Hildo Krop. Een door Theun de Vries vervaardigd gedicht werd plechtig voorgedragen.” In de monografie ‘Hildo Krop’ van E.J. Lagerweij-Polak staat echter te lezen dat deze bijeenkomst niet in het Concertgebouw plaats vond, maar in de Apollohal. Ook wordt er gerefereerd aan een brief van 13 juli 1990 van Theun de Vries aan Lagerweij-Polak, waaruit blijkt dat de schrijver/dichter De Vries, wel bij de viering aanwezig was, maar zich niets kon herinneren van een onthulling en voordracht. Er blijkt echter wel een, door Krop vervaardigde buste van Stalin te bestaan. Op de veiling van 13 oktober 2009 werd bij Botterweg Auctions een ebbenhouten sculptuur (19 cm hoog) aangeboden met de titel: “Stalinbuste”. Het beeld is gemerkt met de inscriptie ‘HLK’.
bron: De GPOe op de Overtoom, Igor Cornelissen, 1989
